VERGİ LEVHALARININ MAYIS AYI İÇİNDE
TASDİK ETTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR
1. GENEL AÇIKLAMA :
Vergi Usul Kanunu’nun 5 inci maddesinin 2365 Sayılı Kanun’la (RG 31.12.1980-17207) değişik 4 üncü fıkrası uyarınca; gelir vergisi mükellefleri ve sermaye şirketleri¬, vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi mik¬tarlarını gösteren vergi levhalarını, iş yerlerine kolayca görülüp okunabilecek şekilde asmak zorundadırlar. Bu konudaki düzenlemeler 142, 143, 146, 177 ve 272 sıra nolu VUK Genel Tebliğlerinde ve 224 seri no.lu GV Genel Tebliğinde yer almaktadır.
Söz konusu düzenlemelere göre, takvim yılı esasına tabî olan kapsam dahilindeki mükelleflerce, VERGİ LEVHALARININ HER YIL MAYIS AYI İÇİNDE TASDİK ETTݬRİLMESİ ve ASILMASI MEC¬BURİDİR.
Bu Sirküleri yayınlamaktaki asıl amacımız, tasdik mecburiyetini hatırlatmak¬tır. Ancak bu vesile ile vergi levhalarına ilişkin esasları da kısaca tekrarlamamızın yararlı olacağı düşüncesiyle, aşağıdaki hususları bilgilerinize sunuyoruz. Zira vergi levhası, önemsiz gibi görünmesine mukabil, uygulamada üzerinde durulan, cezaî sonuçları yanında mükellefin sicilini ve mükellef hakkındaki ilk intibaı etkileyen bir konudur.
2. VERGİ LEVHALARINA İLİŞKİN ESASLAR :
2.1. Vergi Levhası Asmak Mecburiyetinde Olanlar :
Ticari kazanç sahipleri, (basit usule tabi olanlar dahil) zirai kazanç sahipleri, serbest meslek erbabı, (münhasıran telif geliri elde edenler hariç) adi şirketler, kollektif şirketler ve adi komandit şirketler, vergi levhası asmak zorundadırlar. Gezici olarak veya pazar takibi suretiyle (iş yeri açmaksızın) faaliyet gösteren mükelleflerin vergi levhası asma mecburiyeti yoktur. Zirai kazanç sahiplerinden sadece, GVK’nun 52/6 ncı maddesinde bahsi geçen yazıhaneyi açmış olanlar kapsama girmektedir. Yazıhanesi olmayan çiftçile¬rin vergi levhası asma mecburiyeti yoktur.
* Anonim şirketler,
* Limited şirketler,
* Eshamlı komandit şirketler
gayrifaal (veya tasfiye halinde) olsalar dahî vergi levhası tasdik ettirmek ve asmak zorundadırlar.
Yukarıda sayılanlar dışındaki kurumlar vergisi mükelleflerinin (İktisadî kamu müesseselerinin, dernek ve vakıflara ait iktisadî işletmele¬rin, kooperatiflerin, yabancı kurum şubeleri ve irtibat bürolarının) levha asma mecburiyetleri yoktur. Ancak A.Ş. statüsündeki iktisadî kamu müessese¬lerini vergi levhası asma mecburiyetinden kurtaran bir hükme rastlanmamış¬tır.
2.2. Vergi Levhalarının Şekli ve Ebadı :
Vergi levhalarının şekli, 142 sıra nolu VUK Genel Tebliği ile belirlenmiştir.
Sabit işyerlerine asılacak levhalar 17,5 x 25 cm ebadında, taşıt işletenlerin taşıtlara asacakları levhalar ise 8 x 12 cm ebadında olmalıdır.
142 nolu Tebliğdeki örneğe uymayan ve üzerinde reklam ve benzeri fazlalıklar bulunan levhalar geçersizdir. (1991/1 sayılı VUK İç Genelgesi). Ancak, 3568 Sayılı Kanun uyarınca kurulmuş bulunan SMMM veya YMM Odalarının yahut Odalar Birliği’nin bastıracağı, 17,5 x 25 yahut 8×12 cm ebadında çerçe¬vesi olan ve bu çerçevenin dışındaki alt boşluğa bazı ibareler yazılmış bulunan vergi levhalarının da tasdik edilmesine ve asılmasına müsaade edil¬miştir (1992/1 VUK İç Genelgesi).
2.3. Vergi Levhalarının Doldurulması :
– Vergi levhaları mürekkepli kalemle veya daktiloda okunaklı şekilde doldurulmalıdır. Levhanın alt kısmında üç adet satır bulunmaktadır. Bu satırlardan boş olan en üstteki satıra, kapanan hesap yılı için beyan olunan gelir veya kurumlar vergisi matrahı ile tahakkuk eden gelir veya kurumlar vergisi yazılır. Yatırım indirimi stopajına vergi levhalarında yer verilmez.
– Birden fazla işyeri bulunan mükelleflerin, matrahı ve vergiyi işyerine göre bölmeleri ve her bir iş yeri için bu işyerinden kaynaklanan matrahı ve vergiyi gösteren levhalar doldurmaları söz konusu değildir. Her mükellefin bir tane vergi levhası olur ve bu levha fotokopi yahut matbaada baskı yoluyla çoğaltılarak gerekli yerlere asılır.
– Yeni işe başlayanlar, levhadaki ilk satıra "YENİ TESCİL" kelimelerini yazarlar.
– Adi ortaklık, kollektif ve adi komandit şirket şeklindeki işletmelerde, herbir ortak için ayrı ayrı vergi levhası doldurulması ve gerekli yerlere asılması gerek¬mektedir.
– Şayet bir mükellefin GV beyannamesinde, birden fazla gelir unsuru bulunuyorsa, bu gelirlerin toplamına göre teşekkül eden GV matrahı ve toplam GV tutarı levhada gösterilecektir.
– Eğer levhadaki her üç satır da dolmuşsa yeni bir levha doldurulup, eskisi ile birlikte Vergi Dairesine götürülerek tasdik talebinde bulunulmalıdır.
2.4. Tasdik Usulü ve Zamanı :
– 17.2.1983 gün ve 37 sayılı Uygulama İç Genelgesi ile Vergi Dairelerine şu talimat verilmiştir :
"Sicil defterleri taranarak vergi levhası asmak zorunda olan mükellefler belirlenecek ve sicil numarası sırasına göre örneği ekli cetvele geçirile¬cektir.
Bu listeye, vergi levhasının tasdikine ilişkin olarak verilen dilekçelerin tarihi ve kayıt nosu, tasdik ve teslim tarihi ile vergi levhasını teslim alan mükellefin veya yerine alan şahsın adı ve soyadı kaydedilecek, vergi levhaları ilgililere, listeye alınacak imzalar karşılığı teslim edilecek¬tir."
Görüldüğü gibi, mükelleflerin vergi levhası tasdik işlemi yaptırıp yaptırma¬dıkları Vergi Daireleri’nce izlenmekte ve TASDİK TALEPLERİNİN MUTLAKA DݬLEKÇE İLE YAPILMASI GEREKMEKTEDİR.
– Yeni işe başlayanlar, mükellefiyetlerinin tesis edildiği tarihten itibaren bir ay içinde vergi levhası tasdik ettirmek ve asmak zorundadırlar.
– Özel hesap dönemine tabî mükelleflerin, gelir veya kurumlar vergisi beyan¬namesini verdikleri gün veya en geç beyanname verme süresini izleyen ayın sonuna kadar, vergi levhalarını tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
– Takvim yılı esasına tabi olan mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi beyannamesini verdikleri gün veya engeç MAYIS ayının sonuna kadar, kapanan yılla ilgili bilgileri levhalarına kaydedip tasdik ettir¬mek mecburiyetindedirler.
– Mükellefin işyeri adresi ve/veya bağlı olduğu Vergi Dairesi taşınma nede¬niyle değiştiği takdir¬de, yeni bir levha doldurulmak suretiyle eski levha ile birlikte ve değişiklikten itibaren bir ay içinde bu değişikliğin tasdik ettirilmesi için başvurulması gerekmektedir. Vergi Dairesi değişmişse, tas¬dik için yeni Vergi Dairesine başvurulur.
Ancak;
* 142 Nolu VUK Genel Tebliğinde iş nevi değişikliğinin de tasdik gerektir¬diği belirtilmekle birlikte vergi levhası üzerinde iş nevine dair bilgi bulunmadığı cihetle, aynı iş yerinde farklı bir iş yapılmaya başlanması¬nın değişiklik nedeniyle tasdik gerektirmediği görüşündeyiz.
* Buna mukabil, mükellefin unvanı değiştiğinde, (bir ay içinde) yeni unvanı ihtiva eden levha tasdik ettirilmesi icabettiğini düşünüyoruz.
* Eğer mükellefin Vergi Dairesi veya hesap numarası, İDARİ DÜZENLEMELER yahut BİLGİSAYARA GEÇİŞ NEDENİYLE değişmişse mükellef, mevcut vergi lev¬hasındaki bu bilgilerin üzerini okunacak şekilde çizip yeni Vergi Dairesi ve/veya yeni hesap numarasını yazmak suretiyle TASDİK ETTİRMEKSİZİN, normal tasdik zamanına kadar kullanabilir. Bu levhalarda boş satır var ise normal tasdik süresi içindeki tasdikin de, satırlar doluncaya kadar yeni levha yazılmasına gerek kalmaksızın, bu levha üzerinde yapılması mümkündür (1986/3 sayılı VUK İç Genelgesi).
2.5. Vergi Levhalarını Meslek Mensupları da Tasdik Edebilir :
Eskiden vergi levhaları sadece, gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunulan vergi dairesince tasdik edilmekteydi.
272 no.lu VUK Genel Tebliği (RG. 13.4.1999 – 23665) ile, vergi levhası tasdik yetkisi, vergi dairesinin yanı sıra SM, SMMM veya YMM unvanlı meslek mensuplarına da verilmiş bulunmaktadır.
2.6. Vergi Levhalarının Asılacağı Yerler:
Vergi levhaları;
* Merkez,
* Şube,
* Satış mağazası,
* Çiftçi yazıhanesi ve
* Taşıt işletmelerinde taşıtlardan her birinin içinde,
iş sahipleri ve müşteriler tarafından KOLAYCA GÖRÜLEBİLECEK VE OKUNABİLECEK
ŞEKİLDE ASILIR.
Vergi levhalarının asılacağı yer konusunda şu hususlar gözönünde tutulma¬lıdır.
– 1991/1 Sayılı VUK İç Genelgesinde de belirtildiği üzere, "Vergi levhala¬rı, mükellefe ait bazı bilgilerin açıklanması suretiyle, vergilerin öde¬mesinde kamuoyunun baskı ve desteğinden yararlanılmasını amaçlayan bir belgedir". Bu itibarla, sadece üretim ve/veya sadece depolama yapılan yerlerde, personel dışındaki kişilerin ve müş¬terilerin uğramasının söz konusu olmadığı sair yerlerde vergi levhası asılması gerekmez.
– Ücret karşılığında yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar, taşıt araçlarında 8 x 12 ebadında vergi levhası bulundurmak zorundadırlar.
Nakliyecilikle iştigal etmeyenlerin araçlarında, levha bulundurulması mecburiyeti yoktur. Faaliyet konusunun nakliyecilik olmadığı, ruhsatname ibrazı ile mümkün olabilir. Araç kiralanmış ise kira kontratının bir örneğinin araçta bulundurulması, kiralayan adına ceza kesilmesini peşinen önleyecek bir tedbirdir. Kiralık vasıtalarda, araç sahibi adına tasdikli vergi levhasının bulunması gerekmekte, levha bulunmaması halinde cezaya kiralayan değil, araç sahibi muhatap tutulmaktadır. 177 numaralı VUK Genel Tebliği’nde turizm organizasyonu yapan firmaların bu amaçla kullan¬dıkları araç¬larda vergi levhası bulundurmayacakları açıklanmıştır.
– 143 nolu VUK Genel Tebliğinde şu cümlelere yer verilmiştir :
"….. taşıt işletmelerinin taşıtlarına da vergi levhası asması yükümlü¬lüğünün, diğer iş kollarında faaliyet gösteren mükelleflerin taşıtlarına da teşmili suretiyle uygulamanın yanlış yürütüldüğü, Bakanlığımıza intikal eden müracaatlardan anlaşılmaktadır.
Taşıt işletmesi deyimi, ücret karşılığında yolcu veya eşya taşımacılığını ifade ettiğinden, yapılan kontroller sırasında düzenlenen tutanaklara göre işlem yapılmadan önce, ilgili Vergi Dairesince mükellefin faaliyet konusunun araştırılması ve bu araştırma sonunda faaliyetin, taşıt işletme¬ciliği olmadığının tesbiti halinde, mükellef adına ceza uygulanmaması gerekmektedir."
– Çok katlı mağazalarda, her katta birden fazla reyon bulunsa dahî her kat için bir adet vergi levhasının asılması yeterlidir.
– Mükellefin birden fazla levha asılması gereken yerinin bulunması halinde, bir adet vergi levhası tasdik ettirmesi ve bunun, matbaada baskı suretiyle çoğaltılmış örneklerini gerekli yerlere asması mümkündür. Bu örneklerin tasdik ettirilme¬si zorunlu değildir. (143 nolu VUK Genel Tebliği)
146 nolu VUK Genel Tebliğinde ise bir adet tasdikli levha bulunduranların, bunun tasdiksiz FOTOKOPİLERİNİ diğer yerlere asabilecekleri kabul edilmiştir. Tebliğdeki bu hükme rağmen bazı Maliye Memurlarının fotokopiyi kabul etmemesi şeklinde hatalı uygulamalara rastlanmaktadır. Bu nedenle vergi levhası fotokopilerinin ilgili Vergi Dairesine veya Notere "Aslı Gibidir" notu konularak tasdik ettirilmesinde yarar vardır.
– Fuar, sergi, panayır gibi yerlerde açılan ve satış yapılan geçici işyer¬lerinde de levha asılması gerektiği, sadece tanıtım amacıyla dekore edilen ve satış yapılmayan daimi ve geçici standlarda (ve sair teşhir mahallerinde) ise levha bulundurulması mecburiyeti olmadığı görüşündeyiz. Öte yandan satış yapılıyor olsa dahî, yurt dışında açılan sergi ve fuar¬larda levha asılmasına gerek olmadığını düşünüyoruz.
– Genel müdürlük binası olarak kullanılan çok katlı iş yerlerinde sadece giriş katında ve binaya girip çıkan herkesin görebileceği şekilde bir adet vergi levhası bulundurulmasının yeterli olacağı kanaatindeyiz. An¬cak, binanın her katında levha bulunması gerektiği şeklindeki bize göre hatalı görüşlerle karşılaşılması mümkündür.
– Otellerde, bir katta birden fazla hizmet yeri olsa dahî her kat için bir adet levha asılması yeterlidir. Sadece otel odalarının bulunduğu katlarda ise vergi levhası asılmasına gerek bulunmadığı görüşündeyiz.
3. VERGİ LEVHASI İLE İLGİLİ ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI :
Vergi levhası asmak mecburiyetinde olanların, yasal süresi içinde levha tasdik ettirmediklerinin veya gerekli yerlere levha asmadıklarının tesbiti halinde, her tesbit için, halen geçerli tutarı 118 YTL. olan özel usulsüzlük cezası kesilmektedir (VUK Md.353/4). Tasdik süresini geçirdikten sonra başvuranlardan da bu ceza alındık¬tan sonra tasdik işlemi yapılmaktadır.
Konu hakkında şu hususlar dikkate alınmalıdır :
. Ceza, asılmayan levha başına değil TESBİT (tutanak) BAŞINA bir defa kesi¬lir.
. Ceza, ihbarnamenin tebellüğünden itibaren 30 gün içinde ödenirse, cezanın üçte biri silinir. İndirimden faydalanabilmek için dilekçe ile Vergi Dairesine başvurulması esastır. (VUK Md.169, 376)
. Vergi levhası ile ilgili ceza herhangibir vergi aslına bağlı olmaksızın kesildiği için, uzlaşma kapsamına girmez (1986/7 sayılı VUK İç Genelgesi).
. Haksız bir ceza ile karşılaşıldığında, ceza miktarının önemsiz oluşu nede¬niyle cezanın ödenmesi suretiyle meselenin halli mümkündür. İstenirse, haksız yere kesilen cezanın terkini için Vergi Dairesine düzeltme talebinde bulunulması veya ceza ihbarnamesinin tebellüğünden itibaren 30 gün içinde Vergi Mahkemesinde dava açılması yoluna da gidilebi¬lir.