• Perakende MAL ve HİZMET satışı yapan Birinci ve İkinci Sınıf TÜCCARLAR bu faaliyetlerinde Ödeme
Kaydedici Cihazları (ÖKC-Yazarkasa) kullanmaları zorunludur (3100 Sayılı Kanun ve VUK Mük.257, 426
SN VUK GT. Md.2)
• Faaliyetlerinde ÖKC kullanım zorunluluğu olan mükellefler 1/10/2013 tarihinden itibaren Eski Nesil ÖKC
yerine YENİ NESİL ÖKC kullanmaları zorunlu hale gelmiştir. (426 SN VUK GT. Md. 4)
• Faaliyetlerinde Seyyar EFT-POS Cihazı kullananlarla Yol Kenarı Otopark İşletmeleri 1/10/2013
tarihinden itibaren, bu cihazları yerine EFT-POS ÖZELLİKLİ YENİ NESİL ÖKC kullanmaları zorunluluğu
bulunmaktadır (426 SN VUK GT. Md. 4/a,b)
• Perakende mal ve hizmet satışlarının gerçekleştirilmesinde kullanılan satış uygulama yazılımları ile kartlı
ödemelerin alınmasına imkân sağlayan EFT-POS cihazlarının Yeni Nesil ÖKC’lerle entegre ve bağlantılı
çalışması zorunludur (483 SN VUK GT, Md.8)
• Yeni Nesil ÖKC kullanma mecburiyeti kapsamına giren ve faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı yerine
EFT-POS özellikli YN ÖKC kullanma mecburiyeti bulunan mükelleflerin, mevcut seyyar EFT-POS
cihazlarını EFT-POS özellikli YN ÖKC’ler ile değiştirmeleri zorunlu olup, 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı
Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamında banka kartı veya kredi kartı kabulünü sağlamak
amacıyla işyerleriyle anlaşma yapan bankalar ya da kuruluşlar ile 20/6/2013 tarihli ve 6493 sayılı Ödeme
ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında
Kanun kapsamındaki ödeme hizmeti sağlayıcıları (Ödeme Kuruluşları ile Elektronik Para Kuruluşları)
tarafından da anılan mükelleflere seyyar EFT-POS cihazlarının verilmemesi gerekmektedir. (483 SN
VUK GT. Md.10)
• Eski Nesil ÖKC’ler (mali hafızaları dolmamış olanlar dahil) 1/7/2024 tarihinden itibaren mükelleflerce
kullanılması mümkün olmayıp, bunlar yerine YENİ NESİL ÖKC’lerin kullanılması zorunluluğu
bulunmaktadır (557 SN VUK GT. Md.4).
• Eski nesil ÖKC’lerin en geç 1/7/2024 tarihine kadar 60 SN ÖKC Genel Tebliğinde belirtilen usul ve
esaslara göre hurdaya ayrılması zorunludur.
• Banka vb. kuruluşlar tarafından mükelleflere; seyyar EFT-POS (mobil pos da denmektedir) veya kablo
ile bağlanılan EFT-POS cihazı (masaüstü pos cihazı da denmektedir) verilmeden önce GİB
sistemlerinden mükelleflerin Seyyar EFT-POS cihazı veya masa üstü EFT-POS cihazı kullanıp
kullanamayacağı elektronik ortamda sorgulanması zorunlu olup, GİB sorgu sisteminden; ÖKC kullanım
zorunluluğu bulunan mükelleflere Seyyar EFT-POS cihazı verilemez ve Basit/bilgisayar bağlantılı Yeni
Nesil ÖKC’si bulunmayan perakende mal ve hizmet satışı yapan mükelleflere masa üstü EFT-POS cihazı
verilemez cevabı dönülmektedir.
EFT-POS özellikli Yeni Nesil ÖKC’ler bünyesinde EFT-POS altyapısını barındırmakta olduğundan bu tür
yeni nesil ÖKC’lere kablolu yöntemle banka vb. kuruluşların EFT-POS cihazları bağlanamaz.
• Kablolu EFT-POS cihazlarının, Basit/Bilgisayar bağlantılı Yeni Nesil ÖKC’ler ile bağlantısı yapılarak
kullanılması zorunluluğu bulunmaktadır (483 SN VUK GT, Md.8/1)
• Perakende mal ve hizmet satışlarının gerçekleştirilmesinde yararlanılan satış uygulama yazılımları ile
bunların üzerinde çalıştığı bilgisayar vb. donanımların (sipariş alma işlemlerinde kullanılan mobil el
terminalleri ile sipariş bilgilerini gösteren ve mali geçerliği olmayan fiş veya belgeler üreten cihazlar dahil)
Yeni Nesil ÖKC’lerle bağlantı ve iletişiminin “Gelir İdaresi Başkanlığı ÖKC-Harici Donanım ve Yazılım
Haberleşme Protokolü GMP-3” dokümanında belirtilen iletişim protokolüne göre gerçekleştirilmesi
zorunlu olup, Yeni Nesil ÖKC’leri kullanan mükelleflerin de söz konusu harici yazılım ve donanımların
YN ÖKC’lerle entegre ve bağlantılı yapıda kullanılmasını temin etmek için bahse konu satış uygulama
yazılım ve donanım firmaları ile Yeni Nesil ÖKC yetkili servislerine başvurup gerekli bağlantıları,
yaptırmaları ve bu şekilde Yeni Nesil ÖKC ile bağlantılı olarak kullanmaları zorunludur (483 SN VUK GT,
Md.8/3)
• EFT-POS cihazı banka vb. kuruluşlar tarafından işyerlerine verilen ve kartlı ödeme işlemlerinin
yapılmasına olanak sağlayan ve ÖKC özelliği bulunmayan cihazlardır. Bu cihazların, kablolu bağlantı ile
ve sabit internet hattı ile çalışanlarına Kablolu (Masaüstü) EFT-POS cihazı, mobil data hattı ile seyyar
şekilde çalışabilenlerine Seyyar EFT-POS cihazı denmektedir.
• Ödeme Kaydedici Cihazlar (ÖKC-Yazarkasa), perakende mal ve hizmet satışında bulunan birinci ve
ikinci sınıf tacirler tarafından kullanılan ve fatura verilmesi zorunluluğu bulunmayan işlemlerinde fiş
vermek amacıyla kullanmak zorunda olunan cihazlardır.
• GİB ile iletişim sağlayamayan, online iletişim sağlama kabiliyeti bulunmayan ÖKC’ler Eski Nesil ÖKC
olarak anılmaktadır. 1/7/2024 tarih itibariyle Eski Nesil ÖKC kullanımı tamamen sona ermiştir.
• 426 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile yürürlüğe giren YENİ NESİL ÖKC mevzuatı çerçevesinde üretilen,
bilgisayar tabanlı, güvenlik seviyesi en üst seviyeye çıkarılmış olan ve GİB ile katma değerli diğer kuruluş
uygulamaları ile online iletişim sağlayabilen ÖKC’lere YENİ NESİL ÖKC denmektedir. 1/7/2024
tarihinden itibaren sahada sadece YENİ NESİL ÖKC’lerin kullanılması zorunludur.
• ÖKC kullanım zorunluluğu bulunan mükellefler;
o Faaliyetlerinde Seyyar EFT-POS cihazı yerine EFT-POS özellikli Yeni Nesil ÖKC kullanmaları
zorunlu olduğundan, hali hazırda ellerinde bulunan banka vb. kuruluşlardan almış oldukları
Seyyar EFT-POS cihazlarını bu kuruluşlara ivedilikle iade etmeleri ve bu cihazlar yerine EFTPOS özellikli Yeni Nesil ÖKC kullanmaya başlamaları zorunludur.
o Banka vb. kuruluşlardan masaüstü (kablolu) EFT-POS cihazları temin etmiş olanlar, bu tür EFTPOS cihazlarını Basit/Bilgisayar Bağlantılı Yeni Nesil ÖKC’ler ile bağlantılı ve entegre kullanma zorunlulukları çerçevesinde, gerekli bağlantı işlemlerini ivedilikle yaptırmaları ya da banka vb. kuruluşlara iade etmeleri zorunluluğu bulunmaktadır.
• 507 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen “Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge
Yönetimi Sistemi (GMÖEBYS)” çerçevesinde Hazine ve Maliye Bakanlığından izin alan İşletici Kuruluşlar
tarafından izin alınmış cihaz ve sistemleri kullanan mükellefler, bu cihaz ve sistemlerini (mobil
cihaz/sistem olsa dahi) perakende mal ve hizmet satışlarında kullanmaya devam edebileceklerdir.
Kaynak;
https://www.turmob.org.tr/ekutuphane/detailPdf/3ad24510-6c93-460a-adea-561c2e941740/28-10-2024-137