VERGİ USUL KANUNUNDA 5398 SAYILI KANUNLA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
21.07.2005 ve 25882 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5398 sayılı Kanunla, Vergi Usul Kanununda bazı değişiklikler yapılmıştır. Aşağıda bu değişiklikler kısaca açıklanmıştır :
1. KANUNİ SÜRESİ GEÇTİKTEN SONRA VERİLEN BEYANNAMELERİN ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDERİLMESİ:
5398 sayılı Kanunun 21.7.2005 tarihinde yürürlüğe giren 23/a üncü maddesi ile VUK’nun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının 4 numaralı bendinin sonuna aşağıdaki ibare ve aynı maddenin sonuna yine aşağıdaki fıkra eklenmek suretiyle, kanuni süresi geçtikten sonra gerek kendiliğinden gerekse pişmanlık talepli olarak elektronik ortamda gönderilen beyannamelere ilişkin tahakkuk fişi ve/veya ihbarnamelerin de elektronik ortamda düzenlenmesi ve muhatabına tebliği konularında Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
“Kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannameler üzerine düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameleri mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda tebliğ etmeye ve buna ilişkin usûl ve esasları belirlemeye,”
“Kanuni süresi geçtikten sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilen beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi üzerine elektronik ortamda düzenlenen tahakkuk fişi ve/veya ihbarnameler mükellef, vergi sorumlusu veya bunların elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti tahakkuk fişi ve/veya ihbarnamenin muhatabına tebliği yerine geçer”.
2. ÖZEL ETİKET VE İŞARETLERİN KULLANILMASINA DAİR ZORUNLULUK GETİRMESİ KONUSUNDA MALİYE BAKANLIĞINA YETKİ VERİLMİŞTİR :
5398 Sayılı Kanunun 23/a maddesi ile 21.7.2005 tarihinden geçerli olmak üzere VUK’nun mükerrer 257 nci maddesine aşağıdaki 6 numaralı bent eklenerek, teknolojik alanda yaşanan gelişmelerden vergi idaresinin yararlanması ve vergi güvenliğinin sağlanması amacına yönelik olarak nitelikleri belirlenip onaylanan özel etiket ve işaretlerin kullanılmasına dair zorunluluk getirilmesi konusunda Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
“6. Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya, bu cihaz ve sistemler vasıtasıyla bandrol, pul, barkod, halogram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirmeye, uygulamaya ait usûl ve esasları belirlemeye,”
3. ELEKTRONİK ORTAMDA BEYANNAME VERME MECBURİYETİNE UYMAYANLARA KESİLECEK ÖZEL USULSÜZLÜK CEZASI :
340 sıra no.lu VUK Genel Tebliği ile elektronik ortamda gönderilme zorunluluğu getirilen beyannamelerin bu zorunluluğa uyulmayarak kağıt ortamında gönderilmesi halinde,VUK’nın mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası uygulanıp uygulanamayacağı konusunda tartışmalar bulunmaktaydı. 5398 sayılı Kanunun 23/b maddesi ile 21.7.2005 tarihinden geçerli olmak üzere VUK’nun mükerrer 355 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenerek bu tartışmalar bitirilmiştir.
“Elektronik ortamda beyanname verilmesi mecburiyetine uyulmaması halinde kesilmesi gereken özel usûlsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 15 gün içinde verilmesi halinde 1/4 oranında, bu sürenin dolmasını takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise 1/2 oranında uygulanır.”
Beyannamenin bu süre de geçtikten sonra elektronik ortamda verilmesi veya elektronik ortamda hiç verilmeyerek kağıt ortamında gönderilmesi halinde cezanın tam olarak uygulanacağı anlaşılmaktadır.
4. ELEKTRİK ÜRETİM VE DAĞITIM VARLIKLARI İLE İLGİLİ GENİŞLEME VE YENİLEME YATIRIMLARI :
VUK’nun 272 nci maddesi, gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderlerin gayrimenkulün maliyet bedeline eklenmesi gerektiğini ; 327 nci maddesi ise, gayrimenkullerin ve gemilerin iktisadi kıymetlerini artıran ve 272 nci maddede yazılı olan özel maliyet bedelinin kira süresine eşit yüzdelerle itfa edileceğini hükme bağlamaktadır.
5398 sayılı Kanunun 24/a maddesi ile VUK’nun 272 nci maddesine, 24/b maddesi ile de 327 nci maddesine elektrik üretim ve dağıtım varlıkları dahil edilmek suretiyle 21.7.2005 tarihinden geçerli olmak üzere,
– Elektrik üretim ve dağıtım varlıklarını genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderlerin bunların maliyet bedeline ekleneceği,
– Bu varlıkların işletme hakkı verilmiş ise işletme hakkına sahip tüzel kişiler tarafından yapılan bu mahiyetteki giderlerin bunların özel maliyet bedeli olarak değerleneceği,
– Elektrik üretim ve dağıtım varlıklarına ait özel maliyet bedellerinin işletme hakkı süresine göre eşit yüzdelerle itfa edileceği hükme bağlanmıştır.